تاریخچه رشته ورزشی والیبال
مقدمه :
والیبال یک ورزش تیمی و ششمین ورزش محبوب و گسترده ترین ورزش در بیشتر کشورهای جهان است که در آن بازیکنان در دو تیم شش نفره ، در دو سوی توری قرار می گیرند و تلاش می کنند تا طبق قوانین بازی ، توپ را از روی تور در زمین تیم مقابل فرودآورند . هرتیم حداقل باید 3 ست ( یا دست ) از 5 پنج ست بازی را ببرد ، تا بتواند پیروز مسابقه شود .
تاریخچه والیبال در جهان :
تاریخچه رشته ورزشی والیبال : والیــبال در روز دوم فوریه سال 1895 میلادی مطابق با بیستم بهمن ماه سال 1273 هجری شمسی، توسط ویلیام . جی . مورگـان مدیر تربیت بدنی کالج Y. M . C . A در شهر هولیوک ایالت ماسا چوست امریکا ابداع و معرفی شد که ابتدا مینتونت نام داشت .
مورگان پس از این که دوستش، جیمز نایسمیت ، در سال 1891 ورزش بسکتبال را درهمان کالج ابداع کرد ، با تلفیق ورزش هایی همچون بسکتبال و تنیس ، شالوده ورزشی نو و مفرح را برای دانشجویان خود ریخت که بازی آن با توپی شبیه به توپ بسکتبال از روی توری مثل تور تنیس انجام می گرفت . به همین منظور مورگان با استفاده از تور تنیس روی چمن که به دو طرف دیوار سالن ورزش بسته می شد و با استفاده از توئی توپ بسکتبال که به دلیل سبکی وزن به دست ها آسیب نمی رساند ، بازی را شروع کرد و همین شروع کافی بود تا این ورزش به سرعت از یک کالج به کالج دیگر و از شهری به شهر دیگر معرفی و منتقل شود . تا جایی که پس از یک سال ( 1896 ) مردم اکثر ایالت های امریکا با آن اشنا شده بودند . در همین سال کمیته بین المللی ورزش کالج از مورگان دعوت کرد تا طی یک کنفرانس ، قوانین و مقررات ورزش ابداعی اش را در حضور اساتید کالج تشریح کند .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
مورگان هم کنفرانس را در سالن ورزشی کالج تشکیل داد . جایی که تعدادی از دانشجویان را به دو گروه تقسیم کرده بود و در حالی که آنها مشغول بازی بودند نقطه نظرات خود را برای اساتید و اعضای کمیته شرح می داد . پروفسور آلفرد .تی .هالستید در جریان همین کنفرانس و با مــشاهده نحوه این بازی ، پیشنهاد داد که این ورزش از مینتونت به والیبال تغییر نام پیدا کند . چراکه حرکت و نمود اصلی این بازی در رد و بدل شدن توپ از روی تور است . مورگان هم این پیشنهاد را پذیرفت و به این ترتیب ورزش ابداعی اش شد والیبال .
با اینکه والیبال در آغاز ورزشی سالنی بود و در محل های سرپوشیده انجام می شــد ، ولی کم کم توسط خود مردم به زمین هــای روبـــاز کشـیده شد و به شکل یکی از سرگرمی های محبوب تابستانی در پارک ها و ساحل ها درآمد .
شروع بازی والیبال :
بازی والیبال با سرویس زدن به توپ توسط یک تیم شروع می شود. هر تیم برای عبور دادن توپ حق دارد تا سه ضربه متوالی به توپ بزند و آن را در زمین حریف حواله کنند . یک بازیکن نمی تواند هر سه ضربه را بزند، بلکه فقط می تواند دو بار به توپ ضربه بزند ، البته باید بین این دو ضربه نفر دیگری از تیمش به توپ ضربه بزند . (ضربات یک بازیکن نباید پشت سر هم باشد) . این سه تماس می تواند یک پاس ، آبشار و ضربه اسپک و یا پنجه باشد ، و اما می تواند هر سه تماس با توپ به صورت سه پاس یا هر ترکیب دیگری از انواع ضربات سنگین و یا سبک انجام شود . هر رالی (والی) تا وقتی که توپ با زمین برخورد کند ، یا یکی از قوانین بازی نقض شود و ادامه خواهد داشت .
چند خطا در بازی والیبال :
1 – توپ در هنگام عبور از روی تور، نباید تور یا آنتن را لمس کند ,وگرنه امتیاز به حریف میرسد .
2 – اگر هنگام سرویس زدن پای سرویس زننده روی خط عرضی (خط سرویس) قرار بگیرد . (باید پشت خط قرار بگیرد و خط را لمس نکند .)
3 – تیمی که بیش از سه بار با توپ تماس داشته باشد . البته دفاع به عنوان تماس در نظر گرفته نمی شود.
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
4 – نگه داشتن توپ یا با فشار هل دادن توپ خطا محسوب می شود و نباید بازیکن توپ را بیش از لحظه ای نگه دارد .
5 – توپ در خارج از ناحیه آنتن عبور کند . چون باید توپ از بالای تور و بین دو آنتن طرفین تور عبور داده شود .
6 – توپ دو بار با بازیکنان یک ردیف تماس پیدا کند ، مگر اینکه اولین تماس ضربه دفاع باشد .
قوانین مقررات بازی والیبال
تعداد کل بازیکنان هر تیم : 12 نفر.
تعداد بازیکنان داخل زمین : 6 نفر.
تعداد کل داوران : 10 نفر ( یک داور بالا ، یک داور پائین و یک داور ذخیره – 4 داور خط و یک داور خط ذخیره – یک نویسنده و یک کمک نویسنده .)
اندازه زمین : طول 18 متر و عرض 9 متر.
نیت ( تور ) : برخورد توپ به لبه تور اشکال ندارد و خطا نیست.
مقدار باد توپ : معمولاً با فشار انگشتان شصت بر روی توپ مشخص می شود .
وزن و رنگ توپ : وزن توپ 260 گرم است و تا 10 گرم کمتر یا بیشتر اشکال ندارد و رنگ آن مخلوطی از زرد و آبی و سفید می باشد . ( استاندارد فدراسیون جهانی )
شروع بازی : شروع بازی به وسیله سکه توسط داور قرعه کشی می شود تا یک تیم زمین و تیم دیگر توپ را انتخاب کند.
زمان بازی : 5 گیم بصورت رالی ، 4 ست با نتیجه 25 امتیاز و ست آخر با نتیجه 15 امتیاز می باشد . ( البته در مسابقات مدارس 3 گیم می باشد .)
تعداد استراحت : در امتیاز 8 و 16 ، اولین تیمی که به این امتیاز رسید یک استراحت فنی به مدت یک دقیقه به هر دو تیم داده می شود . هر تیم به غیر از استراحت فنی دارای 2 استراحت 20 ثانیه ای می باشد .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
روش تعویض بازیکنان : داور ابتدای خط یک سوم رو به تور می ایستد و همان جا بازیکن ورودی ، تابلوی شماره تعویض را به بازیکن خود می دهد . (در قسمت یک سوم زمین )
تعداد تعویض : هر تیم 6 تعویض می تواند داشته باشد . مثلاً اگر بازیکن شماره 5 به جای بازیکن شماره 8 وارد زمین شد ، در تعویض بعدی حتماً 8 باید به جای 5 وارد زمین شود ( یک رفت و یک برگشت ).
شماره بازیکنان : از 1 الی 15 ( البته در مسابقات جوانان شماره بالاتر اشکال ندارد ).
طریقه زدن توپ ( سرویس ) :سرویس از پشت خط عرضی و با سوت داور زده می شود و باید توپ از دست جدا شود .
پهنای خطوط : پهنای خطوط زمین والیبال 5 سانتی متر می باشد.
اخطار : برای اخطار داور کارت زرد به بازیکن نشان می دهد و یک امتیاز هم به تیم مقابل تعلق می گیرد و اگر سرویس هم داشته باشند به تیم مقابل واگذار می شود .
اخراج و جریمه آن : داور کارت قرمز نشان می دهد و بازیکن یک ست اخراج می شود . و تیمی که اخراجی داشته ، یک امتیاز از دست می دهد و بازیکن اخراج شده باید روی صندلی پشت نیمکت ذخیره ها بنشیند .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
ارتفاع تور تا زمین : برای بزرگسالان در بخش مردان 43/2 متر و در بخش زنان 24/2 متر می باشد .
بازی مساوی : نتیجه تساوی برای مسابقه والیبال وجود ندارد و اگر امتیاز هر دو تیم در یک ست 24 یا 14 شود ، بازی ادامه خواهد داشت تا اینکه یک تیم با اختلاف 2 امتیاز برنده شود.
لیبرو کیست ؟
لیبرو بازیکنی است که رنگ پیراهنش با بقیه هم تیمی هایش متفاوت است و فقط می تواند توپ را جمع کند و پاس بدهد اما حق سرویس و آبشار را ندارد و تعویضش در ورقه نوشته نمی شود و وقتی در منطقه 5 قرار داشت ، موقع چرخش بیرون می رود و با بازیکنان مناطق 1-6 – 5 می تواند تعویض شود .
ابعاد تور والیبال :
تور والیبال 5/9 متر طول و یک متر عرض دارد و ابعاد سوراخ تور 1*1 سانتی متر می باشد و همچنین طرفین تور 25 سانتی متر خارج از خط می باشد.
وسایل مورد نیاز برای بازی والیبال
لباس :
لباس والیبال ، بلوز آستین کوتاه یا بدون آستین به همراه شورت ورزشی است . میزان بلندی بلوز و شورت بسته به سلیقه ی شرکت تولید کننده ی آن متفاوت است . البته ، دختران ایرانی با شلوار ، بلوز آستین بلند و مقنعه در مسابقات شرکت می کنند . با توجه به جدا بودن محل بازی تیم ها از یکدیگر ، هر تیم می تواند رنگ دلخواه خود را انتخاب کند ؛ حتی رنگ مشابه با تیم حریف . فقط رنگ بلوز لیبرو باید با لباس هم تیمی هایش متفاوت باشد .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
توپ والیبال :
توپ والیبال از چرم مصنوعی ساخته می شود . وزن توپ والیبال 280 گرم است . فشار هوای داخل توپ باید 3 / 0 کیلوگرم بر سانتی متر باشد
زمین والیبال :
زمین والیبال در هر دو بخش مردان و زنان 18 متر طول و 9 متر عرض دارد . تور در وسط این زمین قرار می گیرد و دو تیم را از هم جدا می کند . ارتفاع تور برای مردان 43 / 2 و برای زنان 24 / 2 متر است .
مناطق زمین والیبال :
_ منطقه 2 : قسمت زیر تور طرف راست زمین .
– منطقه 1 : پشت منطقه 2 قسمت عقب زمی .
_ منطقه 3 : قسمت زیر تور وسط زمین .
– منطقه 6 : پشت منطقه 3 زمین .
– منطقه 4 : قسمت زیر تور طرف چپ .
– منطقه 5 : پشت منطقه 4 در قسمت عقب زمین .
داور ها و مسئولین والیبال :
هر مسابقه دارای یک داور می باشد که در بالای تور ایستاده و ناظر بر اجرای مسابقه است .
سرداور روبروی داور نشسته و در امر قضاوت به او کمک می کند .
دو نفر در کنار خطوط قرار می گیرند .
مانند سایر رشته های ورزشی مسئول ثبت امتیازات نیز حضور دارد .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
حرکت توپ در هوا ( والی ) :
پاس بالای سر، یکی از مشخص ترین عملیات والیبال است .
هرگز نباید به توپ مشت زد ، بلکه باید آن را با دو دست پاس داد . پاس دادن از عقب نیز نشان دهنده همین عمل است .
پاس دادن ، ست زدن و فرستادن توپ های بلند از بالای تور صورت می گیرد .
حرکت توپ در هوا در پرتاب آرام توپ از بالای تور اجرا می شود .
اگر قبل از تماس با توپ دست ها دور شوند ، توپ به وسط پیشانی برخورد خواهد کرد .
همیشه باید به توپ نگاه کرد . ابتدا پاها را حرکت داده ، آن ها را خم کرده و بدن را در زیر توپ قرار داد . به منظور حفظ تعادل و توازن یکی از پاها را به آرامی در جلوی پای دیگر قرار داده ، زانوها را خم کرده و سپس باید تمام بدن را راست کرد به عنوان یک قانون کلی شصت ها را در حالت اشاره به طرف عقب و بینی نگهدارید . بازو ها را راحت قرار داده و تا آن جایی که امکان دارد حرکات را بسیار ساده انجام داد . شصت و دو انگشت اول به این عمل قدرت بخشیده و بقیه انگشتان به آن جهت می دهند .
بهترین و معمول ترین مرحله والیبال ( حرکت توپ در هوا ) می باشد . برخی معتقدند که برای شروع تمرینات می توان از بادکنک استفاده کرد . تمرین پرتاب توپ پس از پرش برای گرفتن آن بسیار موثر است و مفید . البته همیشه پس از رسیدن توپ به نقطه اوج این عمل را انجام دهید .
خطاهای والیبال :
خطاهای عمده عبارتند از :
1 بازیکن تیم از خط افقی زیر تور بگذرد و زمین و یا یکی از بازیکنان حریف را لمس کند .
2 بازیکن تیم مانع بازی یکی از بازیکنان تیم حریف شود .
3 بازیکنان یک تیم در جای خودشان قرار نگرفته باشند .
4 بازیکنان یک تیم بیش از سه بار توپ را لمس کنند .
5 بازیکنان تیم دوبار پی در پی توپ را لمس کنند .
6 بازیکن از بالای زمین حریف به توپ ضربه بزند .
7 توپ بیرون از خط های مرزی به زمین بخورد .
8 توپ به زمین اصابت کند .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
تغییرات مقررات بازی والیبال :
1917 : امتیازهای هر گیم از 21 به 15 تغییر کرد .
1920 : تعداد ضربات برای هر طرف به 3 محدود شد .
1922 : نخستین دوره رسمی مسابقات در بروکلین با حضور 27 تیم از ایالت امریکا برگزار شد .
1930 : نخستین بازی والیبال ساحلی دو نفره انجام شد .
1947 : فدراسیون بین المللی والیبال بنام Federation Internationale De Volley-Ball با اختصار FIVB تشکیل شد .
1948 : نخستین دوره مسابقات رسمی والیبال ساحلی انجام شد .
1949 : نخستین دوره مسابقات جهانی والیبال در شهر پراگ چک اسلواکی برگزار شد .
1964 : والیبال برای نخستین بار به جمع بازی های المپیک در ژاپن پیوست .
1987 : FIVB والیبال ساحلی را نیز به مجموعه مسابقات جهانی ورزش های گوناگون افزودند .
1996 : والیبال ساحلی دو نفره نیز به عنوان ورزش رسمی المپیک شناخته شد .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
اصطلاحات تخصصی والیبال
دیپ :
در اصطلاح والیبال به معنای « جا خالی » ( انداختن توپ به شکل آرام و با نوک انگشتان به پشت مدافعان روی تور ) است .
پایپ در ورزش والیبال :
آبشاری که از منطقه ی 6 و پشت خط یک سوم زده می شود .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
خط یک سوم در والیبال :
در زمین والیبال دو خط یک سوم وجود دارد که زمین را به سه قسمت مساوی تقسیم می کند .
ضربه زدن در والیبال
مهم ترین ضرباتی که در والیبال زده می شود عبارت اند از : آبشار ، ساعد و سرویس .
آبشار در والیبال :
آبشار به ضربه ای گفته می شود که مهاجم در جریان بازی با کمک گرفتن از چهار انگشت به هم چسبیده ی یک دست ، به توپ می زند و آن را با قدرت به سمت زمین حریف می کوبد . برای زدن آبشار ، بازیکن به هوا می پرد و یک دست خود را به صورت کشیده به سمت توپ می برد و به آن ضربه می زند . در این حالت ، دست به صورت عمودی است و انگشتان در بالا ترین حالت ممکن قرار دارند .
ساعد در والیبال :
برای ساعد زدن ، مدافع باید به حالت نیمه نشسته یا نیمه ایستاده قرار گیرد ، دو دست را در کنار هم قرار دهد و مشت کند ؛ به شکلی که دو انگشت شست و شو بدون خم شدن در کنار هم قرار بگیرند . آنگاه با مچ دست یا ساعد خود به توپ ضربه بزند . معمولا از « ساعد » برای دفاع در برابر ضربه ی محکمی که از روی تور عبور می کند و در حال خوابیدن روی زمین است ، استفاده می کنند . در ساعد زدن مسئله ی مهم این است که توپ نباید دو بار به دست مدافع برخورد کند .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
سرویس در ورزش والیبال :
هر مسابقه ی والیبال با ضربه ی سرویس آغاز می شود . برای سرویس زدن ، یک بازیکن به پشت زمین تیم خود می رود . توپ را به هوا می اندازد و در حالی که دستانش در حالت کشیده و به موازات شانه است ، با کف دست به آن ضربه می زند .
زننده ی سرویس می تواند سرویس خود را به صورت ساده بزند ؛ یعنی موقع ضربه زدن به توپ از زمین جدا نشود اما اگر در این هنگام ، خود نیز بالا بپرد و به شکلی آرام به توپ ضربه بزند ، سرویس را « سرویس تنیسی » می نامند .
در « سرویس پرشی » ، که نوع مرسوم سرویس زدن است ، بازیکن توپ را در مقابل خود ، جلوتر از محلی که ایستاده است ، می اندازد . آنگاه به سمت جلو می پرد و مثل آبشار با تمام قدرت به توپ ضربه می زند .
رات مفید ورزش والیبال
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
_ افزایش حداکثر جذب اکسیژن در بدن .
_ افزایش کارآیی قلب از طریق حجم خون پمپ شده در یک ضربان .
_ کاهش تعداد ضربان قلب و کاهش فشار خون است .
_ کاهش عوارض و احتمال مرگ و میر ناشی از نارسایی های قلبی .
_ کاهش مقاومت عروقی برای عبور دادن جریان خون .
_ افزایش جریان خون منطق های و نقل و انتقال اکسیژن به بافت ها .
_ افزایش توانایی بدن در مصرف اسید های چرب آزاد به عنوان سوبسترا در هنگام فعالیت .
_ افزایش تولید لیپو پروتئین های سنگین ( hdl ) که برای بدن مفید هستند .
_ افزایش و بهبود تحمل بدن در هنگام تمرین .
_ کاهش و یا از بین بردن چاقی و افزایش قدرت عضلانی .
_ افزایش تولید اندروفینها که مخدرهای درونی هستند .
_ افزایش تولید عرق به هنگام فعالیت که در نتیجه تحمل بدن در برابر گرما بالا میرود .
_ جلوگیری از استئوپروز یا در پوکی استخان صورت انجام تمرینات تحمل وزن .
_ افزایش تحمل گلوکز در بدن .
_ افزایش تحمل کار بدنی و کاهش تنگی نفس در بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریه .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
محدودیت سنی در والیبال
سنین 12 _10 سالگی : سطح شعور و فهم و توانایی یادگیری ، تعادلی حرکتی کودک افزایش می یابد و می تواند حرکت های پیچیده و تکنیک و تاکنیک را یاد بگیرد و در ورزش های سازمان یافته و برخوردی شرکت کند .
تاریخچه رشته ورزشی والیبال
